Op kantoren en in de zorg zoals een huisartspraktijk of in een ziekenhuis wordt al vaak gebruik gemaakt van omgevingspsychologie: De interactie die ontstaat tussen mensen en hun omgeving die positieve invloed heeft op de gezondheid en welzijn van een individu. In de zomervakantie van 2023 zag ik steeds meer nieuws voorbij komen over dat de mentale en fysieke gezondheid voornamelijk van de doelgroep 18 t/m 62 jaar onder grote druk staat. Steeds meer mensen voelen zich opgejaagd en worden door impulsen van buitenaf overprikkeld zeker na de corona jaren. Onze zintuigen worden per seconde blootgesteld aan miljoenen prikkels. De mentale gezondheid gaat achteruit. Plekken waar omgevingspsychologie al wordt toepast, zoals in de zorgsector en kantoren, zijn niet toegankelijk voor iedereen.
Doordat de urgentie speelt in de samenleving stelde ik mij als ontwerper de vraag: Kan publieke architectuur de gezondheid en welzijn van individuen beïnvloeden? Hoe kan ik als ruimtelijke ontwerper een publieke ruimte creëren waar de gezondheid en welzijn van individuen positief kan worden beïnvloedt. Om mensen een rustpunt te geven in de drukke samenleving, bewustwording te creëren en de zintuigen op een positieve manier te beïnvloeden.
Afstudeerwerk: HKU spatial design
Poster Healing in utrecht
Plek: Utrecht Malieblad
Schetsen Paviljoen
De belangrijkste kernpunten binnen mijn ontwerpvraag in een diagram gezet.
Deze waren:
1.Verwondering ( schaduw, licht)
2.Transparantie
3.Privacy - samenkomen
4.Gezondheid en Welzijn stimuleren
Erfgoed
Effect van water in een ruimte ( reflectie )
Sfeerbeeld 1
Sfeerbeeld 2
De natuurelementen zijn voor velen een belangrijke behoefte en van vitaal belang om ons emotioneel, psychisch en fysiek gezond te houden. Er zijn tal van cognitieve en emotionele voordelen die we ervaren telkens als we tijd doorbrengen bij water, in water of onder water. Architectuur kan een belangrijke rol spelen bij het creëren van een gezonde omgeving. Gebouwen en ruimtes hebben een grotere invloed op onze fysieke en mentale welzijn.
Het Malieblad in Utrecht heeft ook een mooie geschiedenis en verhaal wat niet verloren mag gaan daarom heb ik deze vorm doorgezet in mijn ontwerp voor deze plek.
Natuur stimuleert je zintuigen op een positieve manier en haalt je uit de bebouwde drukke omgeving. Luisteren naar de bladeren die ritselen, het oneffen pad waar je overloopt. De geuren van bepaalde planten of nat hout. Je zintuigen doen waar ze bedoelt voor zijn - volledig betrokken zijn bij de natuurwereld. Dit heb ik toegevoegd in mijn atmosfeer sfeerbeeld voor het publieke paviljoen.
De neiging om dingen aan te raken is soms moeilijk te onderdrukken, iedereen tast de omgeving en materialen constant af, bewust of onbewust. Tast is een zintuig met de grootste oppervlakte. Materiaal gebruik van mijn paviljoen kan meehelpen in de oriëntatie en beleving van de ruimte en gangen.
De buitenste muren rondom het paviljoen zijn gemaakt van beton waar mos op gaat groeien in de loop van de tijd. Deze zachte muur met mos beaamt het voelen van rust, zachtheid, stap terug nemen en naar je zelf keren. De muur er tegenover is ontworpen van bakstenen die gestapeld zijn in een open constructie. Als je de ruwe bakstenen voelt geeft het de harde en ruwe realiteit weer van het alsmaar doorgaan in de drukke samenleving. Als je door de gangen loopt met armen gespreid voel je dus een contrast en laat het je de realiteit voelen.
Doordat de bakstenen muur ook open is geeft het je een goede verbinding van binnen en buiten en straalt er voldoende licht door. Het dak over de gangen van het paviljoen is verhoogd om meer een ruimtelijke en open beleving te geven en er wordt gebruik gemaakt van houten lamellen. Deze lamellen zorgen voor een patroon van schaduw. Schaduw zal voor verwondering zorgen bij de individuen.
De ronde kern van het paviljoen is omringd met tweepersoons bankjes om alleen of samen te rusten en te ervaren. Het dak is op een verhoogde volume gemaakt om meer hoogte en ruimtelijk effect te geven. Daarnaast is er in het dak een ronde opening ontworpen om natuurlijk licht naar binnen te krijgen. Als het regent vallen de druppels door de opening op een ijzeren plaat.
Doordat alle bankjes hier omheen staan, kan je een natuurlijke ritme bewonderen en beluisteren terwijl je droog zit.
Rondom de ijzeren plaat is grond aangelegd met cederhout snippers, Hierin bevinden zich bloemen en planten. Geuren zijn onlosmakelijk verbonden met ruimtes. Bepaalde geuren in een ruimte leveren een positieve bijdrage aan een completere zintuigelijke ervaring.
Ruimtes en architectuur is alleen zichtbaar door aanwezigheid van voldoende licht. Natuurlijk licht is een belangrijk onderdeel in het ontwerp dit correleert ook met de verbeterde stemming van individuen en het ondersteunt biologische factoren zoals circadiane ritmes en opnamen van vitamine d.
De gangen leiden je naar de kern van het paviljoen. De kern is omlijst met vier muren met een open baksteen constructie om de luchtdoorstroom en de openheid te blijven stimuleren. Het middelste gedeelte is ontworpen van een plexiglazen wand die uit een golvend patroon is gemaakt. Als de zon rond de middag op het paviljoen schijnt zal er een mooi reliëf van schaduw te zien zijn die op de mooie weerspiegeling van water lijkt.
